Als alles goed gaat treedt in 2021 de Wet kwaliteitsborging bouwen (Wkb) in werking. Deze introduceert een privaat stelsel van kwaliteitsborging. Nou ja privaat, het stelsel kent een strak ingeregeld publiekrechtelijk kader waarin de nieuwe Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (Tkb) een sleutelrol vervult. Krijgt de bouwsector een Bouwautoriteit?
De nieuwe Tkb gaat beslissen op aanvragen tot toelating van borgingsinstrumenten, houdt een openbaar register van toegelaten instrumenten bij, geeft voorlichting, ziet toe op een juiste wetsnaleving en is bevoegd tot bestuurlijke handhaving met beboetingsrecht. Verder stelt zij haar eigen vergoedingen en tarieven vast (waarvan trouwens al is te lezen dat deze stijgen naarmate het stelsel volwassener wordt)!
Tijdens de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel werd uitvoerig stil gestaan bij het type organisatie dat zich met de uitvoeringstaken en het toezicht op de wet moet bezig houden.
Toebedeling hiervan aan het Rijk (Dienst of Agentschap) werd van de hand gewezen omdat het Rijk als opdrachtgever voor bouwwerken zelf met het stelsel te maken krijgt.
Toebedeling aan de Raad voor Accreditatie werd niet opportuun geacht wegens strijd met internationale regels voor accreditatieinstellingen.
Toebedeling aan Stichting Bouwkwaliteit was denkbaar, omdat deze private stichting al publieke (bouw-)taken uitvoert, ‘als ware het een Zelfstandig BestuursOrgaan (ZBO)’. Toch werd anders besloten. Aanvankelijk omdat het aantal ZBO’s niet mag groeien, later omdat het ‘niet past bij de beoogde herpositionering van ZBO’s’.
Verrassend genoeg werd voor de nieuwe Toelatingsorganisatie uiteindelijk toch de ZBO-status gekozen. Zo’n ZBO oefent openbaar gezag uit en, aldus de Minister, de publiekrechtelijke identiteit bevordert een onafhankelijke oordeelsvorming.
Door de ZBO-status valt de nieuwe Toelatingsorganisatie onder de Kaderwet ZBO’s. Deze wet harmoniseert het organisatierecht en regelt het primaat van de politiek. De Minister is niet hiërarchisch bovengeschikt, wel politiek verantwoordelijk. De ZBO-status brengt de nieuwe Tkb in goed gezelschap van andere ZBO’s zoals ACM, AFM en Autoriteit Persoonsgegevens.
Wat opvalt is dat in de naamgeving van het nieuwe Tkb zorgvuldig het woord Autoriteit lijkt te zijn vermeden. Wellicht heeft het te maken met de lading van dat begrip. Maar zeg zelf, klinkt ‘Toelatingsorganisatie’ prettiger dan ‘Bouwautoriteit’?
Lees de column op de website van Cobouw.
- Delen
