Vrijdag 13 september: Bouwend Nederland-voorzitter Verhagen roept via het Financieel Dagblad het Kabinet op om de regie op woningbouw te grijpen. ‘Er is woningnood en wonen is een grondrecht, het staat in de Grondwet’. Is van dit punt een hard punt te maken?
Artikel 22 van de Grondwet zegt: ‘’bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’’. Dat is inderdaad een grondrecht, maar die zijn er in soorten en maten. Een klassiek grondrecht is gericht op het voorkomen van overheidsbemoeienis. Artikel 22 bevat een sociaal grondrecht en is juist gericht op actieve overheidsbemoeienis. De norm is een intentie en niet bedoeld om een individu in het getroffen belang te beschermen. Ofwel: een burger kan bij de rechter niet rechtstreeks een beroep op artikel 22 Grondwet doen.
Nu is een Grondwet niet de enige bron voor fundamentele rechtsnormen. Deze zijn ook opgenomen in internationale verdragen. Voor ‘een recht op huisvesting’ komt direct het Europees Sociaal Handvest op maar ook het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten en zelfs het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. In deze gevallen gaat het vooral om het beschermen van een huisrecht, het thuis. Het is een klassiek grondrecht gericht op het voorkomen van huisvredebreuk, huisuitzetting, huiszoeking en dergelijke. Dat geldt ook voor het Verdrag betreffende de Europese Unie waarin een recht ‘op bijstand voor huisvesting’ is opgenomen. Gezien de indringende bemoeienis van ‘Brussel’ met de (duurzaamheids-)kwaliteit van gebouwen is dit overigens ook als een serieus recht op passende huisvesting te lezen.
Anders dan op de Grondwet kunnen burgers voor de rechter veelal wel beroep doen op de rechtstreekse bescherming van verdragen (denk aan de Urgendazaak). Het lijkt daarom een kwestie van tijd voordat een georganiseerde groep desperate woningzoekenden het grondwettelijk recht op huisvesting wil inkleuren met beroep op dit mensenrecht uit meerdere Verdragen. Via toepassing van het groepsactierecht (art. 3:305a BW) is denkbaar dat het dan uiteindelijk tot een feitelijk woonrecht komt in de vorm van passende huisvesting. Waar vrijdag de 13e al niet toe kan leiden!
Lees de column op de website van Cobouw.
- Delen
