Misschien herkent u dat wel. Er is een klus geklaard, maar de manier waarop is dramatisch. Aan de opdracht werd wel voldaan, maar vraag niet hoe! In dergelijke gevallen biedt het schaderecht voldoende mogelijkheid om schade vergoed te krijgen. Overheersend is de vooronderstelling (ook bij juristen!) dat dan vooral de materiële schade (dus in euro's) gecompenseerd dient te worden. Wetenschappelijk onderzoek nuanceert dit.
Naast herstel en/of vergoeding van materieel geleden schade blijkt een gelaedeerde namelijk emotioneel ook gewoonweg vaak behoefte te hebben aan een simpel ''sorry''. Afhankelijk van de omstandigheden weegt die immateriële wens tot excuses, tot opheldering van de gang van zaken of tot erkenning van een fout soms zelfs zwaarder dan die tot vergoeding van de materiële schade.
Bij medische missers wordt steeds vaker geaccepteerd, dat financiële compensatie (ook smartengeld) ondergeschikt is aan de erkenning dat er een vreselijke fout is gemaakt, aan het tonen van spijt of berouw. Dergelijke spijtbetuigingen helpen bij de verwerking; reden waarom in de medische sector een juridisch recht op excuses nadrukkelijk in ontwikkeling is. Om dezelfde redenen besteedt de rechtswetenschap ook daarbuiten steeds meer aandacht aan een sorry-recht. Gedachte is dat de fout een moreel en emotioneel evenwicht heeft verstoord waardoor een onrechtmatige situatie is ontstaan. Het aanbieden van excuses heft die onrechtmatigheid op. Denk aan een faliekant mislukt bouwproject dat zo veel emotionele ellende heeft veroorzaakt, dat excuses belangrijker zijn dan een vergoeding in geld.
Momenteel is de heersende leer nog wel, dat de rechter weliswaar het aanbieden van excuses mag opleggen, maar dat de nakoming daarvan niet zonder meer afdwingbaar is. Een gevolg van de vrijheid van meningsuiting. Daarom dat we het voorlopig nog vooral moeten doen met een recht op fouten van anderen. Sorry!
- Delen
