Het is vakantietijd. Door corona geen reis naar buitenlandse oorden maar een feest van binnenlandse verrassingen. Randstedeling raken verdwaald in het Achterhoekse coulissenlandschap; provincialen verdraaien de nek op Amsterdamse grachten. Bij de borrel passeert Hollandse Geitenkaas, zo nodig met een Oude-Lambiek. Anderen gaan de klus in eigen huis aan. Er is behoefte aan Waaltjes, de Oude Holle of inlands eiken. Verdienen ook bouwproducten een beschermde herkomstaanduiding?
De rechtstreeks werkende Europese verordening 2081/92 beschermt geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen, maar wel uitsluitend voor landbouwproducten en levensmiddelen. Argument is dat ingrediënten en grondstoffen een sterk regionale verankering kunnen hebben. De verordening beschermt tegen namaak, zorgt voor diversiteit van productie en helpt klanten aan informatie over het specifieke karakter van producten.
Er is onderscheid tussen de Beschermde Oorsprongsbenaming (zoals Kanterkaas), de Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (denk aan Basterdsuiker) en de Beschermde Geografische Aanduiding (bijvoorbeeld de Westlandse druif). Er kan op worden vertrouwd dat productie en verwerking inderdaad plaats vonden in een bepaald gebied, volgens een specifiek lokale methode of dat een specifieke productsamenstelling terecht wordt geclaimd.
Zouden niet ook bouwproducten voor een beschermde herkomstaanduiding in aanmerking moeten kunnen komen? Er zijn wel een paar voorbeelden te noemen: Frans eiken, Siberische Lariks, Zweeds vuren, Belgisch hardsteen, Carrara-marmer, Portland cement, IJsselstenen, Friese geeltjes, Waaltjes, Oude Holle. En dan laat ik Makkumer aardewerk en Delfts blauw maar even buiten beschouwing. In de namen van al deze (bouw-)materialen klinkt een onderscheidende identiteit terug, ontleend aan een regionaal bepaalde productiemethode, vervaardiging uit regionale grondstoffen, met een lokaal-specifieke samenstelling of bij uitsluiting afkomstig uit een bepaald geografisch gebied. Terzijde: de voorbeelden zijn alle van materialen met emotie. Tja, wie wordt warm van koud staal?
Een beschermde herkomstaanduiding voor bouwproducten is eigenlijk best denkbaar en zou ook meerwaarde hebben. LCA’s, keurmerken en een circulaire bouweconomie hebben baat bij een aantoonbare herkomst van bouwproducten. Een door de beschermde naam aantoonbare oorsprong past daarbij en draagt bij aan transparantie. Een Waaltje als beschermde oorsprongsbenaming, misschien geen toeristische trekpleister maar wel iets om over naar huis te schrijven!
Mr Ewald L.J. van Hal
Directeur vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek, namens NVTB
Lees hier de column via de website van Cobouw
- Delen
