
De door het kabinet voorgestelde nationale CO2-heffing kan door de industrie van bouwkeramiek niet worden ontlopen. Voor het maken van oer-Hollandse bakstenen, keramische dakpannen en gebakken tegels is bijvoorbeeld gas nodig vanwege het bakproces. Wereldwijd zijn er nog altijd geen alternatieven voor handen. Komende week behandelt de Tweede Kamer het Belastingplan 2021 waarin de nieuwe CO2-heffing is opgenomen.
De nieuwe heffing moet de energie-intensieve industrie prikkelen tot investeringen in verdere verduurzaming in Nederland. De bedrijven in de sector doen hier al buitengewoon veel aan.
Maar ze kunnen de heffing desondanks niet ontlopen, doordat fossiel gas voor de productieprocessen van bouwkeramiek, nog altijd onontbeerlijk is. Hierdoor zorgt de heffing, waarvan het klimaatdoel gedeeld wordt door de sector, onbedoeld voor een strop om de nek van de sector.
KNB voorziet een verschuiving van productie naar buurlanden en een toename van de import na 2030. Daarmee wordt het klimaatdoel van de heffing niet gediend, omdat over de grens productie plaatsvindt met ook andere fossiele brandstoffen dan het relatief schone aardgas.
Wereldwijd ontbreekt nog altijd een fundamenteel alternatief voor het gas. De sector kán het gebruik van fossiele brandstof dus helaas niet stoppen, en zeker niet voor 2030, de einddatum van de heffing. De keramische industrie bepleit een Europese aanpak om het internationaal speelveld gelijk te houden. Een nationale heffing roomt de Nederlandse bedrijfstak het geld af dat anders voor fundamenteel onderzoek naar slimme proces- en productinnovaties zou kunnen worden gebruikt.
De heffing levert per saldo een slecht perspectief op voor deze industrietak. De fabrieken staan ook nog eens grotendeels in sociaaleconomisch zwakkere (grens)regio’s, met concurrenten soms op enkele kilometers aan de andere kant van de grens.
Ondanks deze feitelijkheden heeft het Kabinet er volgens een recente Kamerbrief vertrouwen in dat voor de keramische industrie de gevraagde transitie niet onoverkomelijk zal zijn. Deze redenatie geeft de sector geen goed gevoel. ‘’Een gebrek aan handelingsperspectief voor onze industrie kan niet worden bestraft met een niet te ontlopen heffing’’, aldus KNB-directeur Ewald van Hal.