
Deze KNB-studiedag met het thema ‘kleur en reliëf’ werd goed bezocht door architecten uit het hele land op 20 september. De rijke ontwerpmogelijkheden werd door velen als verrassend ervaren. Vera Baerveldt verwoordde dat mooi met “de baksteen is de pixel van het gevelontwerp.” Na het lezingenprogramma was er een rondleiding langs aansprekende nieuwbouw in het Leidsche Rijn centrum en woonwijk Sinfonia. Na afloop waren er enthousiaste reacties en werd nog lang nagepraat tijdens de borrel.
Pointillisme
Peter Koorstra en Vera Baerveldt (Faculty of Architecture and Built Environment TU Delft) belichtten de relatie tussen het pointillisme uit de schilderkunst en architectuur. De waarneming van verschillend gekleurde bakstenen, vlakverdelingen, textuur enzovoort verschilt met de afstand. Bijvoorbeeld kleuraccenten die van dichtbij goed zichtbaar zijn, versmelten tot een geheel bij een toenemende kijkafstand. Waardoor er een dynamische beleving ontstaat van de baksteengevel.
Nuances en gradiënten
Koen Mulder (Architectural Technology TU Delft) sprak over een veranderend geveluiterlijk door de tijd. Metselwerk kan mooi verouderen door een mix aan factoren. Zoals erosie, algen, korstmossen, gebruikssporen en vervuiling. Hij toonde fraaie voorbeelden, waaronder zelfs gevels met uitbloei. Zo krijgt elke gevel een uniek aanzien dat ook iets zegt over de gebouwhistorie. Veroudering is dus niet alleen achteruitgang, het kan ook iets toevoegen.
Karakter, kleur en expressie
Marta Meijer en Pieter Lievense (DOK architecten) toonden mooie voorbeelden van hun expressieve en vaak kleurrijke baksteenarchitectuur. Ze geven gebouwen identiteit door ‘te spelen’ met baksteensteenkeuzes, metselverbanden, detaillering, reliëf en het gebruik van dezelfde steen- en voegkleur. Voor meer vormvrijheid wordt bij een actueel project ook gefreesd prefab metselwerk toegepast.
Kleur en reliëf
Petra Sejkorová (Geurst & Schulze architecten) sprak over de gevel als communicatiemiddel. Zo is de zeggingskracht van gebouwbekleding vergelijkbaar met de kleding van de mens. Waarbij de metselverbanden overeenkomen met weefpatronen. Ze toonde de toepassing van kleur en reliëf, die de architect een scala aan mogelijkheden bieden. Ook bij een klein budget in de sociale woningbouw.
Kleurmogelijkheden
Hans van Wijck (TCKI) gaf een toelichting op de invloed van grondstoffen, toeslagstoffen en het productie- en bakproces op het uiterlijk van metselbakstenen. Waarmee een eindeloze veelheid aan kleuren en texturen kan worden gemaakt. Dit gaf architecten inzicht in de bijzonderheden en mogelijkheden met bouwkeramiek.
Let the building breath
Christine Jetten (Studio Christine Jetten) gaf een inspirerende kijk op haar glazuurontwerpen in combinatie met bouwkeramiek. Waarmee ze aan de gevel kleur, textuur en beleving wil toevoegen. Niet alleen via de ogen maar ook de oren en handen kunnen daarbij van betekenis zij. In samenspraak met opdrachtgevers en industrie zijn wereldwijd toonaangevende projecten gerealiseerd. Dat ze in haar missie slaagt bleek wel uit de getoonde monsters en projectfoto’s.
Moderator Koen Mulder benadrukte dat de lezingen een mooie indruk geven van de veelzijdigheid van baksteen. En riep de aanwezige architecten hartstochtelijk op daarmee te blijven spelen in hun ontwerpen.