'Europa': zo ver weg maar ook zo nabij. Zonder te weten hebben wij op allerlei gebied met Europese regels te maken. Voedsel, transport, landbouw en bouwmaterialen, 'Europa' regelt het of bepaalt de agenda. Dat is vreemd genoeg niet het geval met huisvestingsbeleid. Dat lijkt begrijpelijk, maar is het niet.
Bouwen en wonen is vooral een nationale zaak. Dat uit zich in bouwculturen, bouwstijlen, bouwmaterialen maar ook in bouwrendement. Iedere geïnvesteerde euro in de bouw heeft een vermenigvuldigingsfactor van vier nog los van het (locale!) werkgelegenheidseffect!
Anderzijds is een 'dak boven het hoofd' ofwel het 'recht op huisvesting' een recht dat in allerlei internationale afspraken is vastgelegd. Denk aan het Europees Sociaal Handvest, het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele rechten en het Europees Verdrag inzake het Functioneren van De Unie. Ook de Nederlandse grondwet bevat in artikel 22 een dergelijk recht.
Er is veel te zeggen voor Europese bemoeienis met de nationale uitwerking van dit grondrecht. Vanuit het perspectief van milieu, energie, duurzaamheid en ook sociaal beleid zijn er al Europese regelingen die de kwantiteit en kwaliteit van huisvesting aangaan. Ook het Europa van de Regio's en de Europese Structuurfondsen kennen regelingen, Het totaal zou echter effectiever kunnen zijn met een betere coördinatie.
Neem de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) als voorbeeld. Deze bepaalt, dat eind 2020 alle nieuwe gebouwen aan strenge energie-prestatie moeten leveren. Om redenen van duurzaamheid een prima keuze, maar twijfelachtig is of dit in landen met zwakke economieën (welk land heeft dat inmiddels niet?) en dus weinig nieuwbouw voldoende zoden aan de dijk zet.
Europese structuurfondsen jagen nieuwbouw aan, maar zouden veel effectiever zijn indien verduurzamende renovatie op gelijke voet als nieuwbouw behandeld zou worden. Europese steden, met kernen van oude gebouwen waar wonen en werken samen komen, maar ook het milieu zouden in meerdere opzichten winnaars zijn.
Kortom: een 'recht op (betaalbare en duurzame) huisvesting' wint aan betekenis als de nationale opvolging door een samenhangend Europees beleid wordt ondersteund. De behandeling van renovatie, verbouw en vervangende nieuwbouw op voet van gelijkheid met nieuwbouw zou dan wel eens echt het verschil kunnen maken!
- Delen
